Awọn eniyan abinibi 30 ati awọn ẹgbẹ ni Ilu Mexico pẹlu olugbe to tobi julọ

Pin
Send
Share
Send

Mexico jẹ ọkan ninu awọn orilẹ-ede ni agbaye pẹlu oniruru-ẹya ti o tobi julọ, awọn apejọ eniyan pẹlu ede, ti ẹmi, aṣa, gastronomic ati ohun-iní miiran ti o mu orilẹ-ede Mexico dara si.

A pe ọ lati kọ ẹkọ nipa awọn alaye ti awọn ẹgbẹ abinibi ti o ṣe pataki julọ ati awọn eniyan ilu Mexico, ni irin-ajo ti o nifẹ si ti awọn ibugbe wọn, awọn aṣa, aṣa ati awọn arosọ.

1. Náhúà

Ẹgbẹ ti awọn eniyan Nahua ṣe akoso awọn ẹgbẹ abinibi Mexico ni abinibi ni olugbe pẹlu awọn olugbe to to 2,45.

Wọn pe wọn ni Aztecs nipasẹ awọn ara ilu Sipeeni ati pe ede Nahuatl wọpọ. Awọn onitumọ nipa ẹda eniyan tọka si pe wọn ṣe awọn eniyan 7 ti orilẹ-ede kanna: Aztecs (Mexica), Xochimilcas, Tepanecas, Chalcas, Tlahuicas, Acolhuas ati Tlaxcalans.

Ṣaaju ki dide ti Ara ilu Sipania wọn ṣe apejọ apejọ alagbara kan jakejado afonifoji ti Ilu Mexico, pẹlu iwa iyalẹnu ti iwunilori, ipa awujọ ati eto-ọrọ.

Awọn agbegbe lọwọlọwọ wọn ngbe ni guusu ti DF, ni pataki ni Aṣoju Milpa Alta ati ni awọn ipinlẹ ti awọn ilu Mexico, Puebla, Morelos, Tlaxcala, Hidalgo, Veracruz, Oaxaca ati Guerrero.

Nahuatl ni ede abinibi ti o ni ipa ti o tobi julọ lori Ilu Sipania ti Ilu Mexico. Awọn orukọ tomati, akopọ, piha oyinbo, guacamole, chocolate, atole, esquite, mezcal ati jícara, jẹ abinibi Nahua. Awọn ọrọ achichincle, tianguis, cuate, koriko, kite, oka ati apapachar tun wa lati Nahua.

Ni ọdun 2014 ere Xochicuicatl cuecuechtli, opera akọkọ ti o kọ ni ede Nahuatl, ni iṣafihan ni Ilu Ilu Mexico. O da lori ewi ti a kọ ti orukọ kanna ti Bernardino de Sahagún kojọ ninu akopọ rẹ Awọn orin Mexico.

Awọn aṣa ati aṣa ti awọn ara Naahu

Awọn ayẹyẹ akọkọ rẹ ni a ṣe ayẹyẹ ni igba otutu igba otutu, ni Carnival, ni Ọjọ Awọn Deadkú ati lori ayeye ti gbingbin ati ikore.

Aaye ipilẹ wọn fun paṣipaarọ aje ati ibaraenisọrọ awujọ ti jẹ tianguis, ọja ita ti wọn ṣeto ni awọn ilu ati ilu ilu Mexico.

Aworan rẹ jẹ ọkan ninu olokiki ti o dara julọ ni Ilu Mexico ti a ṣe lori iwe amate, igi ati seramiki.

Erongba ti ẹbi ti awọn ara Naahu lọ jinna ju iparun idile lọ ati pe alaigbagbe ati opo ni a ko fiyesi daradara.

2. Awọn Mayan

Gbogbo iwe-akọọlẹ tabi monograph ti awọn eniyan abinibi ti Mexico fun awọn Mayan ni pataki pataki nitori aṣa iyalẹnu ti wọn ṣẹda ni Mesoamerica.

Ọlaju yii dagbasoke ni ọdun mẹrin ọdun sẹhin ni Guatemala, ni awọn ilu Mexico lọwọlọwọ ti Yucatán, Campeche, Quintana Roo, Tabasco, ati Chiapas, ati ni awọn agbegbe ti Belize, Honduras, ati El Salvador.

Wọn ni ede pataki ati nọmba nla ti awọn iyatọ, pataki julọ ni Yucatec Mayan tabi Peninsular Mayan.

Ẹgbẹ ẹgbẹ ọmọ wọn taara ni Ilu Mexico olugbe lọwọlọwọ ti awọn eniyan abinibi 1,48, ti o ngbe ni awọn ilu ti Ilẹ Peninsula Yucatan.

Awọn Mayan akọkọ ti de Mexico lati El Petén (Guatemala), ni gbigbe ni Bacalar (Quintana Roo). Diẹ ninu awọn ọrọ ti Mayan fun ni Spani ni cacao, cenote, chamaco, cachito ati patatús.

Lara awọn orukọ ti awọn eniyan abinibi ti agbaye, ti Maya ni a sọ pẹlu iwunilori fun aṣa ilọsiwaju wọn ninu faaji, iṣẹ ọnà, iṣiro, ati imọ-aye.

Awọn Maya jẹ eniyan akọkọ ti eniyan lati ni oye imọran ti odo ni iṣiro.

Awọn aṣa ati aṣa ti awọn Mayans

Itumọ ayaworan rẹ ati aworan rẹ ni a fihan ni awọn jibiti, awọn ile-oriṣa ati awọn ohun jijẹ pẹlu awọn ifiranṣẹ ti o fojuhan ati awọn ifọrọhan ni awọn aaye bii Chichén Itzá, Palenque, Uxmal, Tulum ati Cobá.

Alaye ti kalẹnda rẹ ati awọn igbasilẹ astronomical rẹ jẹ iyalẹnu.

Awọn aṣa rẹ pẹlu ere bọọlu Mayan ati ijosin ti awọn akọsilẹ bi awọn ara omi ti Ọlọrun. Wọn ṣe awọn irubọ eniyan nitori wọn gbagbọ pe wọn ṣe inudidun ati jẹun awọn oriṣa.

Ọkan ninu awọn ayẹyẹ Mayan akọkọ rẹ ni Xukulen, ti a ṣe igbẹhin si Ajaw, ọlọrun ẹlẹda ti agbaye.

3. Awọn Zapotecs

Wọn jẹ ilu abinibi ara ilu kẹta ti Ilu Mexico ni olugbe pẹlu 778 ẹgbẹrun olugbe ti o dojukọ ilu Oaxaca, pẹlu awọn agbegbe kekere ni awọn ilu to wa nitosi.

Awọn enclaves Zapotec akọkọ wa ni afonifoji Oaxaca, Zapotec Sierra ati Isthmus ti Tehuantepec.

Orukọ naa "Zapotec" wa lati ọrọ Nahuatl "tzapotēcatl", eyiti Mexico lo lati ṣalaye wọn gẹgẹbi "awọn olugbe ti ibi ti zapote".

Ede Zapotec ni ọpọlọpọ awọn aba o si jẹ ti idile ede Ottoman.

Zapotec olokiki julọ julọ ni “Benemérito de las Américas”, Benito Juárez.

Awọn Zapotecs atilẹba ṣe adaṣe polytheism ati awọn ọmọ ẹgbẹ akọkọ ti Olympus wọn ni Coquihani, ọlọrun ti oorun ati ọrun, ati Cocijo, ọlọrun ti ojo. Wọn tun sin eniyan alailorukọ kan ni apẹrẹ adan-jaguar eyiti o gbagbọ pe o jẹ ọlọrun ti igbesi aye ati iku, ni aṣa ara ọlọ adan Camazotz ninu ẹsin Mayan.

Awọn Zapotecs ṣe agbekalẹ eto kikọ epigraphic ni ayika 400 BC, ọkan ti o ni ibatan akọkọ si agbara ipinlẹ. Ile-iṣẹ iṣelu akọkọ ti Zapotec ni Monte Albán.

Awọn aṣa atọwọdọwọ ati awọn aṣa ti Zapotecs

Aṣa Zapotec fun Ọjọ ti itskú ni itumọ arosọ ti ipade ti awọn aye meji ti Mexico ni lọwọlọwọ.

La Guelaguetza jẹ ayẹyẹ akọkọ rẹ ati ọkan ninu awọ julọ julọ ni Ilu Mexico ni awọn ofin ijó ati orin.

Ayẹyẹ aringbungbun ti Guelaguetza waye lori Cerro del Fortín, ni ilu Oaxaca, pẹlu ikopa ti awọn aṣoju lati gbogbo awọn agbegbe ilu naa.

Atọwọdọwọ Zapotec miiran ni Alẹ ti Awọn abẹla lati sin awọn alabara ti awọn ilu, awọn ilu ati awọn agbegbe.

4. Mixtec

Awọn Mixtecs ṣe aṣoju olugbe kẹrin ti Ilu kẹrin pẹlu 727 ẹgbẹrun eniyan abinibi. Aaye agbegbe ilẹ itan rẹ ti jẹ Mixteca, agbegbe kan ni guusu Mexico ti o pin nipasẹ awọn ipinlẹ ti Puebla, Guerrero ati Oaxaca.

O jẹ ọkan ninu awọn ilu Amerindian ti Ilu Mexico pẹlu awọn itọpa ti atijọ, pupọ debi pe wọn ṣaju ibẹrẹ ibẹrẹ ti ogbin oka.

Iṣẹgun Ilu Sipeeni ti Mixteca jẹ irọrun rọrun nitori ifowosowopo ti awọn alaṣẹ pese ni paṣipaarọ fun titọju awọn anfani.

Ekun yii gbadun aisiki ibatan lakoko igbakeji nitori iye giga ti cochineal nla ti a lo bi awọ.

Westernization tabi Spanishization ti awọn Mixtecs, papọ pẹlu atomization ti agbegbe wọn, mu awọn eniyan yii lati ṣetọju idanimọ agbegbe kan ju ti ẹya kan lọ.

Awọn ede ti a pe ni Mixtec jẹ awọn oriṣiriṣi ede ti orisun Ottoman. Awọn ilana itan ati aṣa iṣilọ lagbara ti Mixtecs mu awọn ede wọn de fere gbogbo awọn ilu Mexico.

Awọn ede 3 Mixtec wa ti o ni nkan ṣe pẹlu aaye agbegbe Mixtec: Mixtec Coastal, Low Mixtec ati Upper Mixtec.

Awọn aṣa ati aṣa ti awọn Mixtecs

Iṣe iṣowo akọkọ ti awọn Mixtecs ni iṣẹ-ogbin, eyiti wọn ṣe ni awọn igbero kekere ti o gbe lati iran si iran.

Atọwọdọwọ ẹmí ti Mixtec ni paati idanilaraya, fifiranṣẹ pe gbogbo eniyan, ẹranko, ati awọn ohun alailemi ni awọn ẹmi.

Awọn ayẹyẹ ti o ṣe pataki julọ wọn ni awọn ajọdun alabojuto mimọ ninu eyiti wọn tun fi idi awọn ibatan wọn mulẹ pẹlu awọn idile wọn ati awọn ọmọ ẹgbẹ agbegbe wọn.

Osi ibatan ti awọn ilẹ wọn yori si ijira pataki si awọn ẹkun ilu Mexico miiran ati Amẹrika.

5. Eniyan Otomí

Ẹgbẹrun 668 ẹgbẹrun Otomi wa ni Ilu Mexico, ipo karun laarin awọn eniyan abinibi pẹlu olugbe ti o tobi julọ. Wọn ngbe ni agbegbe ti a pin ni awọn ipinlẹ Mexico, Hidalgo, Querétaro, Michoacán, Guanajuato ati Tlaxcala.

O ti ni iṣiro pe 50% sọ Otomí, botilẹjẹpe iyatọ ede jẹ ki ibaraẹnisọrọ laarin awọn agbọrọsọ lati awọn ipinlẹ oriṣiriṣi nira.

Wọn ṣe awọn ajọṣepọ pẹlu Hernán Cortés lakoko iṣẹgun, ni pataki lati gba araawọn kuro ni ijọba awọn ẹgbẹ miiran. Wọn jẹ ihinrere nipasẹ awọn Franciscans ni awọn akoko amunisin.

Wọn ṣe ibaraẹnisọrọ pẹlu ara wọn ni Otomí, eyiti o jẹ ede Spani jẹ ọkan ninu awọn ede abinibi ti o mọye ti 63 ti o mọ ni Mexico.

Ni otitọ, Otomí jẹ ẹbi ede ti nọmba ti awọn iyatọ yipada ni ibamu si ero ti awọn alamọja. Ọpa ti o wọpọ ti gbogbo rẹ jẹ proto-Otomí, eyiti kii ṣe ede pẹlu orisun atilẹba, ṣugbọn ede afetigbọ ti a tun tun ṣe pẹlu awọn imọ-ẹrọ ede itan.

Awọn aṣa ati aṣa ti Otomi

Awọn ilana iṣe Otomi fun ilọsiwaju ti awọn irugbin ati ṣe ayẹyẹ Ọjọ ti thekú, awọn ayẹyẹ ti Señor Santiago ati awọn ọjọ miiran lori kalẹnda Kristiẹni.

Aṣa iṣẹ atọwọdọwọ rẹ jẹ ṣiṣakoso nipasẹ awọn ijó ti Acatlaxquis, Santiagos, Moros, Matachines ati Negritos.

Ijó Acatlaxquis jẹ ọkan ninu olokiki julọ. O ṣe nipasẹ awọn ọkunrin ti o gbe awọn ifefe gigun ati awọn esusu bi fèrè. Ipele akọkọ rẹ ni awọn ayẹyẹ mimọ ti alaabo ilu naa.

Laarin Otomi naa, o wa fun idile ọkọ iyawo lati beere ati duna ọwọ iyawo lati ṣaju ẹgbẹ ẹbi rẹ.

6. Totonacas

Ọlaju Totonac dide ni awọn ipinlẹ lọwọlọwọ ti Veracruz ati Puebla lakoko akoko kilasika ti pẹ, ni iwọn ni ọdun 800 AD. Olu-ọba rẹ ati ile-iṣẹ ilu akọkọ ni El Tajín, ẹniti awọn iparun igba atijọ ti ṣalaye Ajogunba Aye ni awọn pyramids, awọn ile-oriṣa, awọn ile ati awọn ile-ẹjọ fun ere bọọlu, eyiti o ṣe apejuwe ogo ti aṣa Totonac waye.

Awọn ile-iṣẹ Totonac pataki miiran ni Papantla ati Cempoala. Ni awọn ilu meji wọnyi ati ni El Tajín wọn fi ẹri ti ile-iṣọ amọ nla wọn silẹ, awọn ohun elo amọ oriṣiriṣi wọn ati iṣẹ ọna fifin okuta wọn.

Lọwọlọwọ awọn eniyan abinibi 412,000 ti orisun Totonac n gbe ni Ilu Mexico, ngbe ni Veracruz ati Puebla.

Oriṣa akọkọ ti ilu ni oorun, ẹniti wọn fi rubọ si eniyan. Wọn tun sin Oriṣa ti Oka, ẹniti wọn ṣe akiyesi iyawo ti oorun ati fun awọn ẹbọ ẹranko ni igbagbọ pe o korira ijiya eniyan.

Awọn aṣa ati awọn aṣa ti awọn Totonacs

Rite ti awọn Iwe jẹkagbọ, ọkan ninu olokiki julọ ni Ilu Mexico, ni a dapọ si aṣa Totonac lakoko akoko ifiweranṣẹ ati ọpẹ si awọn eniyan yii ayeye ti ye ni Sierra Norte de Puebla.

Aṣọ ti aṣa fun awọn obinrin ni quechquémetl, gigun, gbooro ati aṣọ ọṣọ.

Awọn ile aṣoju wọn ni yara onigun mẹrin kan pẹlu koriko tabi orule ọpẹ, eyiti gbogbo ẹbi ngbe.

7. Eniyan Tzotzil

Awọn Tzotziles ṣe eniyan abinibi ti Chiapas ti idile Mayan kan. Wọn pin kakiri ni diẹ ninu awọn agbegbe 17 ti Chiapas, pẹlu San Cristóbal de las Casas jẹ aarin akọkọ ti igbesi aye ati iṣẹ.

A le pin agbegbe ti ipa rẹ laarin Awọn oke-nla ti Chiapas, pẹlu oju-ilẹ oke-nla ati oju-ọjọ tutu, ati agbegbe ita isalẹ, ti ko kere ju gaan ati pẹlu afefe ile olooru.

Wọn pe ara wọn ni “adan iviniketik” tabi “awọn ọkunrin otitọ” wọn si jẹ apakan ti ọkan ninu awọn ẹgbẹ Amerindian 10 ni Chiapas.

Lọwọlọwọ 407,000 Tzotziles ngbe ni Ilu Mexico, o fẹrẹ to gbogbo wọn ni Chiapas, nibiti wọn jẹ eniyan abinibi ti o tobi julọ.

Ede wọn jẹ ti idile ti nsọrọ Mayan o si sọkalẹ lati Proto-Chol. Pupọ ninu awọn eniyan abinibi ni ede Spani bi ede keji wọn.

Ede Tzotzil ni wọn kọ ni diẹ ninu awọn ile-iwe alakọbẹrẹ ati ile-iwe giga ni Chiapas.

Pope Francis fun ni aṣẹ ni ọdun 2013 itumọ sinu Tzotzil ti awọn adura ti iwe ẹsin Katoliki, pẹlu awọn ti wọn lo ni Awọn ọpọ eniyan, awọn igbeyawo, awọn iribọmi, awọn ijẹrisi, awọn ijẹwọ, awọn ilana isasọ ati awọn iyọkuro to gaju.

Awọn aṣa ati aṣa ti awọn Tzotziles

Awọn Tzotziles gbagbọ pe eniyan kọọkan ni awọn ẹmi meji, ti ara ẹni ti o wa ninu ọkan ati ẹjẹ ati omiiran ti o ni ibatan pẹlu ẹmi ẹranko (coyote, jaguar, ocelot ati awọn omiiran). Ohun ti o ṣẹlẹ si ẹranko ni ipa lori ẹni kọọkan.

Awọn Tzotziles ko jẹ agutan, eyiti wọn ṣe akiyesi ẹranko mimọ. Awọn adari abinibi ni gbogbogbo awọn alàgba ti o gbọdọ fi awọn agbara eleri han.

Aṣọ obinrin ti aṣa jẹ huipil, yeri ti a fi kun, ti aṣọ owu, ati ibori. Awọn ọkunrin naa wọ awọn kuru, seeti kan, sikafu kan ni ayika ọrun, poncho irun-agutan ati ijanilaya kan.

8. Tzeltales

Awọn Tzeltales jẹ miiran ti awọn eniyan abinibi ti Mexico ti orisun Mayan. Wọn n gbe ni agbegbe oke-nla ti Chiapas ati nọmba 385 ẹgbẹrun eniyan kọọkan, ti o pin kaakiri ni awọn agbegbe ti o jẹ akoso nipasẹ eto iṣelu ti “awọn lilo ati aṣa”, eyiti o n wa lati bọwọ fun iṣeto ati aṣa wọn. Ede wọn ni ibatan si Tzotzil ati pe awọn mejeeji jọra.

Tzeltal nikan ni ọpọlọpọ awọn agbalagba sọ, botilẹjẹpe ọpọlọpọ awọn ọmọde n sọ ni ede Spani ati ede abinibi.

Imọ-aye ti awọn eniyan Tzeltal da lori idapọ ti ara, ọkan ati ẹmi, ni ajọṣepọ pẹlu agbaye, agbegbe ati eleri. Arun ati ilera ni a sọ si aiṣedeede laarin awọn paati wọnyi.

Iwosan fojusi lori mimu-pada sipo iwontunwonsi laarin ara, okan ati ẹmi, ọwọ ni ọwọ pẹlu awọn shaman, ti o tako awọn aiṣedeede ati awọn ipa buburu pẹlu awọn aṣa.

Ninu agbari agbegbe wọn wọn ni awọn mayo, Mayordomos, awọn balogun ati awọn rezadores, ti wọn ti yan awọn iṣẹ ati awọn ilana aṣa.

Awọn aṣa ati aṣa ti awọn Tzeltals

Awọn Tzeltales ni awọn ayẹyẹ, awọn ọrẹ, ati awọn ajọdun, eyiti eyiti o ṣe pataki julọ ni awọn alabojuto.

Carnival tun ni aami pataki ni diẹ ninu awọn agbegbe bii Tenejapa ati Oxchuc.

Awọn nọmba akọkọ ti awọn ayẹyẹ ni Mayordomos ati awọn ifunmọ.

Aṣọ aṣa fun awọn obinrin Tzeltal jẹ huipil ati blouse dudu, lakoko ti awọn ọkunrin ko saba wọ aṣọ aṣa.

Awọn iṣẹ ọnà Tzeltal ni akọkọ ti awọn ege asọ ti a hun ati ti ṣe ọṣọ pẹlu awọn aṣa Mayan.

9. Mazahuas

Itan-akọọlẹ ti awọn eniyan abinibi Ilu Mexico tọkasi pe Mazahuas ti ipilẹṣẹ lati awọn ijira Nahua si opin akoko Postclassic ati lati isopọ aṣa ati ẹlẹya ti awọn agbegbe Toltec-Chichimec.

Awọn eniyan Mazahua ti Ilu Mexico jẹ to awọn eniyan abinibi 327 ẹgbẹrun abinibi ti o ngbe ni awọn ilu Mexico ati Michoacán, nibiti wọn jẹ ọpọlọpọ awọn Amerindians.

Ipilẹṣẹ itan akọkọ rẹ ti jẹ ilu Mexico ti San Felipe del Progreso.

Botilẹjẹpe itumọ gangan ti ọrọ naa "mazahua" ko mọ, diẹ ninu awọn amoye tẹnumọ pe o wa lati Nahuatl ati pe o tumọ si: "ibiti awọn agbọnrin wa."

Ede Mazahua jẹ ti idile Ottomangue ati pe o ni awọn iyatọ 2, iwọ-oorun tabi jnatjo ati ila-oorun tabi jnatrjo.

Iyatọ Mazahua tun wa ni Coahuila. Ni ilu ti Torreón ngbe agbegbe ti o to awọn eniyan abinibi 900 ti o jẹ Mazahuas ti o ṣilọ ariwa ni ọrundun 20.

Mexico, Michoacán ati Coahuila ni awọn ipinlẹ ti o gba awọn eniyan yii mọ gẹgẹbi ẹya tiwọn.

Awọn aṣa ati aṣa ti Mazahuas

Awọn eniyan Mazahua ti tọju awọn ifihan aṣa wọn gẹgẹbi iwoye agbaye, awọn iṣe iṣe aṣa, ede, aṣa atọwọdọwọ, ijó, orin, aṣọ, ati iṣẹ ọwọ.

Gẹgẹbi aṣa, ede abinibi ti jẹ ọna akọkọ ti ibaraẹnisọrọ, botilẹjẹpe awọn ọmọ ti o kere si ati diẹ ni o n sọ ọ.

Awọn ilana ati awọn ayẹyẹ ni agbari ninu eyiti awọn eeyan akọkọ jẹ awọn alajọjọ, Mayordomos ati Mayordomitos. Wọn nigbagbogbo kọ awọn ile ati ṣe awọn iṣẹ pataki ni awọn ọjọ ti a pe ni “faenas” eyiti gbogbo agbegbe ṣe kopa.

10. Mazatecos

Awọn Mazatecos jẹ apakan ti ẹya Mexico kan ti o ngbe ni ariwa ti Oaxaca ati ni guusu ti Puebla ati Veracruz, ti o to diẹ ninu awọn eniyan abinibi 306 ẹgbẹrun.

Wọn di olokiki kariaye fun María Sabina (1894-1985), Ara ilu Mazatec kan ti o gba olokiki kariaye fun ṣiṣi, ayẹyẹ ati lilo imularada ti awọn olu hallucinogenic.

Ibẹru aṣa rẹ ti jẹ Sierra Mazateca, ni Oaxaca, ti pin si Mazateca Alta ati Mazateca baja, tutu akọkọ ati iwọn tutu ati ekeji, igbona.

Lakoko akoko 1953-1957, ikole idido Miguel Alemán ṣe atunṣe ibugbe Mazatec ni titan, ti o fa ijira ti ọpọlọpọ awọn ẹgbẹẹgbẹẹgbẹẹgbẹẹgbẹrun awọn ara abinibi.

Awọn ede Mazatec, botilẹjẹpe o ni ibatan pẹkipẹki, kii ṣe apakan ede kan. Iyatọ ti a sọ ni ibigbogbo ni Mazatec ti Huautla de Jiménez, Oaxacan Magic Town ati ibilẹ María Sabina.

Olugbe yii jẹ ọkan ninu awọn opin ilu Mexico fun irin-ajo psychedelic, ti o jẹ ti awọn arinrin ajo ti o nifẹ si kikọ nipa awọn iriri hallucinogenic tuntun.

Awọn aṣa ati aṣa ti Mazatecs

Awọn ẹya aṣa akọkọ ti Mazatecs ni oogun ibile wọn ati awọn iṣe ayẹyẹ wọn ti o sopọ mọ agbara awọn olu inu ẹmi.

Awọn iṣẹ eto-ọrọ ti o ṣe pataki julọ ni ipeja ati iṣẹ-ogbin, paapaa ohun ọgbin suga ati kọfi.

Awọn ilana ati awọn ayẹyẹ rẹ ni ibatan si awọn kalẹnda ti Kristiẹni ati ti ogbin, ninu eyiti awọn ọjọ ti irugbin ati ikore ati awọn ibeere fun ojo duro.

Aṣa itọju jẹ agbara ti awọn olu hallucinogenic lati tẹ ojuran kan ati nitorinaa yanju ti ara ẹni ati awọn ija ẹgbẹ.

11. Huastecos

Huastecos wa lati Mayan ati gbe La Huasteca, agbegbe gbooro ti o yika ariwa Veracruz, gusu Tamaulipas ati awọn agbegbe San Luis Potosí ati Hidalgo ati si iwọn to kere, Puebla, Guanajuato ati Querétaro.

Huasteca nigbagbogbo ni a mọ pẹlu ilu, sọrọ ti Huasteca Veracruzana, Huasteca Potosina ati bẹbẹ lọ.

Huasteco tabi Tenex jẹ ede Mayan ati ede ti ko parun nikan ti ẹka Huastecan, lẹhin ti o jẹrisi piparẹ ti ede Chicomuselteco ni Chiapas ni awọn ọdun 1980.

O tun jẹ ede Mayan nikan ti a sọ ni ita aaye itan-ibile ti awọn Mayan, ti o jẹ ti Peninsula Yucatan, Guatemala, Belize ati El Salvador.

Agbegbe nla ti La Huasteca fihan ọpọlọpọ abemi abemi nla pẹlu awọn eti okun, awọn odo, awọn oke-nla ati pẹtẹlẹ. Sibẹsibẹ, awọn Huastecos nigbagbogbo fẹ afefe gbigbona bi wọn ṣe n gbe ni isalẹ awọn mita 1000 loke ipele okun. Ipilẹ ti aje ati ounjẹ rẹ jẹ oka.

227,000 Huastec India ni o wa lọwọlọwọ ni Ilu Mexico.

Awọn aṣa ati awọn aṣa ti Huastecos

Ilu hu yii mọ nipasẹ huapango tabi huasteco ọmọ, oriṣi orin laarin awọn ti o mọ julọ julọ ni Mexico. O pẹlu orin ati zapateado.

Ninu awọn choreographies ti Huasteca, ijó ti awọn aṣọ ti a pa ti o jo ni awọn ayẹyẹ Candelaria ati ijó ti awọn mecos, aṣoju ti Carnival, duro jade.

Aṣọ aṣọ ti Huastecas jẹ pánuco kan lori pẹtẹlẹ pẹtẹlẹ kan ati yeri gbooro ati gigun, pẹlu aṣẹju funfun ni gbogbo awọn ege, ẹya abuda kan ni aṣọ ẹkun-ilu ti Gulf of Mexico.

12. Awọn yiyan

Awọn Choles ṣe eniyan abinibi abinibi ti Mayan ti o ngbe ni awọn ilu Mexico ti Chiapas, Tabasco ati Campeche ati ni Guatemala. Wọn pe alejò tabi ajeji “kaxlan”, boya o jẹ encomendero, onile, agbẹ, ajihinrere, ẹlẹtan tabi ọmọ ẹgbẹ ti ijọba, ọrọ ti o tumọ si “kii ṣe ti agbegbe.”

Wiwo agbaye rẹ yika oka, ounjẹ mimọ ti awọn oriṣa fun. Wọn ṣe akiyesi ara wọn "awọn ọkunrin ti a ṣẹda lati agbado."

Wọn sọ ede Chol, ede Mayan kan pẹlu awọn oriṣi meji, Chol ti Tila ati Chol ti Tumbalá, mejeeji ni ajọṣepọ pẹlu awọn agbegbe ni Chiapas. O jẹ ede ti o jọra pupọ si Mayan kilasika.

Eto onka-nọmba rẹ jẹ agbara bi o ti jẹ deede ni awọn eniyan abinibi Mesoamerican, ti itọkasi fun nọmba jẹ ika ika 20 ti ara eniyan.

Wọn n gbe lati inu ẹran-ọsin, ogbin ẹlẹdẹ ati iṣẹ-ogbin, agbado ti ndagba, awọn ewa, ireke suga, kọfi ati seṣemu.

Ayika agbegbe rẹ jẹ ti awọn odo nla ti o ṣe awọn isun omi daradara bi Agua Azul ati Misol-Ha. Nibẹ ni o wa 221 ẹgbẹrun choles ni Mexico.

Awọn aṣa atọwọdọwọ ati awọn aṣa ti Awọn aṣayan

Awọn Choles ṣe pataki pataki si igbeyawo ati lati fẹ laarin awọn ibatan, eyiti o jẹ idi ti wọn fi jẹ eniyan ti o ni ipele giga ti inbreeding.

Awọn ọkunrin n ṣiṣẹ ni awọn iṣẹ-ogbin ati ohun-ọsin, lakoko ti awọn obinrin ṣe iranlọwọ nipasẹ ikore awọn eso, ẹfọ ati ewebẹ ninu awọn ọgba idile kekere.

Awọn ayẹyẹ akọkọ rẹ ni ibatan si kalẹnda iṣẹ-ogbin ni adalu pẹlu awọn igbagbọ Kristiẹni. Oka ni ipo imurasilẹ.

Igbaradi ilẹ naa ṣe ayẹyẹ iku ọlọrun agbado, lakoko ti ikore jẹ ajinde oriṣa ounjẹ.

13. Awọn purepechas

Awọn eniyan Amerindian ti Mexico yii ni awọn ọmọ abinibi ẹgbẹrun 203 ti wọn ngbe ni agbegbe Tarasca tabi Purépecha plateau, ni ipinlẹ Michoacán. Ni Nahuatl wọn mọ wọn bi Michoacanos tabi Michoacas ati pe ibugbe wọn gbooro si Guanajuato ati Guerrero.

Awọn agbegbe rẹ lọwọlọwọ pẹlu awọn ilu 22 Michoacan ati ṣiṣan ṣiṣan ti ṣẹda awọn idasilẹ ni Guerrero, Guanajuato, Jalisco, ipinlẹ Mexico, Colima, Ilu Mexico ati paapaa Amẹrika.

Wọn ṣe adaṣe ẹsin alajọṣaṣe lakoko awọn akoko pre-Hispaniki ninu eyiti ipilẹda ẹda akọ, abo ati ojiṣẹ kan tabi “ẹmi ẹmi” ṣọkan, ọna ibatan mẹta ti o ni ibatan pẹlu baba, iya ati ọmọ.

Ami ti ilana ẹda akọ ni abo oorun, oṣupa ni ipoduduro ilana ipilẹṣẹ abo ati Venus, ojiṣẹ naa.

Awọn aṣa ati aṣa ti awọn Purépechas

Purépecha ni asia kan ti o ṣẹda nipasẹ awọn mẹẹdogun mẹrin ti eleyi ti, buluu ọrun, awọ ofeefee ati alawọ ewe, pẹlu eeya ojuju ni aarin ti o duro fun ọlọrun oorun.

Awọ eleyi jẹ aami agbegbe Ciénaga de Zacapu, bulu agbegbe adagun, ofeefee agbegbe Cañada ati alawọ ewe awọn igbo oke.

Ọkan ninu awọn ayẹyẹ akọkọ wọn ni Alẹ ti Deadkú, ninu eyiti wọn ṣe ayẹyẹ awọn igbesi aye awọn baba wọn ati ranti awọn akoko ti o dara ti wọn gbe ni ẹgbẹ wọn.

Ọkan ninu awọn ifihan orin rẹ ni pirekua, orin aladun pẹlu itara ati ohun orin aladun.

14. Chinantecs

Chinantecas tabi Chinantecos n gbe ni agbegbe ti Chiapas ti a mọ ni Chinantla, agbegbe aṣa-awujọ ati agbegbe ni ariwa ti ipinlẹ ti o ni awọn agbegbe 14. Olugbe rẹ lapapọ awọn ọmọ abinibi Mexiiki 201,000.

Ede naa jẹ ti orisun Ottoman ati pe o ni awọn iyatọ 14, nọmba ti kii ṣe deede nitori o dale lori awọn ilana ede ti a lo.

Ede Chinantec ni eto VOS (ọrọ-ọrọ - ohun - koko-ọrọ) ati nọmba awọn ohun orin yatọ lati oriṣi si ekeji.

Ibẹrẹ ti awọn Chinantecs jẹ aimọ, ati pe o gbagbọ pe wọn lọ si ipo wọn lọwọlọwọ lati afonifoji Tehuacán.

80% ti olugbe ni a parun nipasẹ awọn aisan ti o gbe nipasẹ Ilu Sipeeni ati iṣẹgun fi ipa mu awọn iyokù lati jade lọ si awọn oke giga. Lakoko ileto, agbegbe Chinantla ni diẹ ninu pataki ọrọ-aje nitori cochineal ati owu.

Awọn aṣa ati aṣa ti awọn Chinantecs

Obe okuta tabi omitooro, igbaradi ara ilu Mexico ti o jẹ ounjẹ nipasẹ ifọwọkan pẹlu awọn okuta oniyebiye, jẹ ti ipilẹṣẹ Chinantec.

Gẹgẹbi aṣa atọwọdọwọ ti awọn eniyan abinibi yii, awọn ọkunrin ni o pese ọbẹ ati pẹlu awọn okuta ti awọn agba yan nikan. O ti ṣe ni awọn gourds kii ṣe ni irin tabi awọn ikoko seramiki.

Awọn obinrin Chinantec wọ awọn aṣọ ọṣọ ti o ni awọ pẹlu ọṣọ, awọn ọrun yika. Awọn ayẹyẹ akọkọ ni awọn isinmi iṣakoso, Carnival ati Ọdun Tuntun.

15. Awọn apopọ

Awọn Apopọ jẹ ọmọ abinibi ara ilu Mexico miiran ti wọn gbe ni Oaxaca. O wa to awọn eniyan abinibi 169 ẹgbẹrun ti o ngbe ni Sierra Mixe, ibiti oke Oaxacan ti Sierra Madre del Sur.

Wọn sọ Mixe, ede ti iṣe ti idile Mixe-Zoquean. Awọn iyatọ 5 tabi awọn ede oriṣiriṣi wa ti o ni ibatan pẹlu ẹkọ-ilẹ: Northern Mixe Alto, Southern Mixe Alto, Middle Eastern Mixe, Midwest Mixe ati Low Mixe. Diẹ ninu awọn onimọ-jinlẹ ṣafikun Mixe ti o sọ nigbamii ni awọn agbegbe ti agbegbe ilu Totontepec.

Pupọ ninu awọn agbegbe Mixe jẹ ti agrarian agbari, n ṣiṣẹ ni ominira ti ara wọn ni awọn agbegbe ti o jẹ ti agbegbe.

Ni agbegbe ilu ti San Juan Guichicovi awọn ilẹ naa jẹ ejidos ti ko ni iyasọtọ ati ni awọn agbegbe ilu ti San Juan Cotzocón ati San Juan Mazatlán awọn ọna meji 2 ti wiwapọ akoko (ohun-ini ilu ati ejidos).

Awọn aṣa ati awọn aṣa ti Awọn apopọ

Awọn Apopọ tun lo eto titaja ile-si-ile, tita tabi ta awọn ọja ounjẹ tabi aṣọ fun awọn ọja miiran bi kọfi, eto paṣipaarọ ti o ṣiṣẹ ni apapo pẹlu awọn ọja abule.

Awọn ọkunrin gbe ẹrù ti o tobi julọ ni mimu mimu ẹran-ọsin, ṣiṣe ọdẹ, ipeja, ati iṣẹ-ogbin, pẹlu awọn obinrin ti n ṣe iranlọwọ ninu koriko, ikore, ati ibi ipamọ. Wọn tun tọju awọn ọmọde ati ounjẹ.

Awọn Mixes gbagbọ pe awọn ẹmi awọn okú tẹsiwaju lati gbe ni agbegbe wọn ati ṣe awọn aṣa lakoko isinku ki wọn má ba ṣe ipalara fun awọn alãye.

16. Tlapanecos

Pẹlu awọn eniyan ẹgbẹrun 141, awọn Tlapanecos gba ipo 16th laarin awọn eniyan abinibi ti Mexico ni olugbe.

Oro naa "Tlapaneco" jẹ ti ipilẹṣẹ Nahua ati pe o tumọ si "tani o ni oju idọti", itumọ itumọ pejo pe awọn eniyan abinibi wọnyi ti gbiyanju lati yipada fun ọrọ Me'phaa, eyiti o ṣalaye "ẹni ti o jẹ olugbe Tlapa." Wọn n gbe ni aarin-guusu ti ilu Guerrero.

Ede Tlapaneco jẹ ti awọn orisun Ottoman ati fun igba pipẹ o jẹ aiṣedede. Nigbamii o ti dapọ si ede Subtiaba, ti parun bayi ati lẹhinna o wa ninu idile Ottoman.

Awọn iyatọ idiomatiki 8 wa ti o jẹ tonal, eyiti o tumọ si pe ọrọ ṣe atunṣe itumọ rẹ ni ibamu si ohun orin pẹlu eyiti wọn fi n pe. Nọmba jẹ vigesimal.

Ipilẹ ti ounjẹ wọn jẹ agbado, awọn ewa, elegede, bananas ati ata ata, pẹlu omi hibiscus gẹgẹbi ohun mimu akọkọ. Ni awọn agbegbe ti o n dagba kọfi, idapo jẹ mimu ibile.

Awọn aṣa ati aṣa ti Tlapanecos

Awọn aṣọ ti awọn Tlapanecos ni ipa nipasẹ awọn aladugbo wọn Mixtec ati Nahua. Aṣọ obinrin ti o jẹ ti aṣa ni aṣọ awọ irun awọ buluu, blouse funfun kan pẹlu awọn okun awọ lori ọrun, ati yeri awọ.

Awọn iṣẹ ọnà akọkọ yatọ lati agbegbe si agbegbe ati pẹlu awọn ohun ọṣọ lambswool, awọn fila ọpẹ ti a hun, ati awọn ohun elo amọ.

17. Tarahumara

Tarahumara jẹ ẹya abinibi abinibi Ilu Mexico ti o ni awọn eniyan abinibi 122,000 ti o ngbe ni Sierra Madre Occidental, ni Chihuahua ati awọn apakan ti Sonora ati Durango. Wọn fẹ lati pe ara wọn rarámuris, eyiti o tumọ si “awọn ti o ni ẹsẹ to fẹsẹmulẹ”, orukọ kan ti o bọla fun agbara ainidena wọn lati ṣiṣe awọn ọna jijin gigun.

Ibugbe giga giga rẹ ni Sierra Tarahumara ni diẹ ninu awọn abysses ti o ni iwunilori julọ ni Ilu Mexico, gẹgẹbi Ejò, Batopilas ati awọn ọgbun Urique. O gbagbọ pe wọn wa nipasẹ Bering Strait ati pe eniyan ti atijọ julọ ni sirara ti ni ọjọ si 15,000 ọdun sẹhin.

Ede wọn jẹ ti idile Yuto-Nahua pẹlu awọn ede abinibi marun 5 gẹgẹbi ipo agbegbe: aarin Tarahumara, pẹtẹlẹ, ariwa, guusu ila oorun ati guusu iwọ-oorun. Wọn n gbe ninu awọn ile igi ati awọn iho ati sun lori awọn palẹti tabi lori awọ ẹranko ti o dubulẹ lori ilẹ.

Awọn aṣa ati awọn aṣa ti Tarahumara

Rarajipari jẹ ere kan ninu eyiti Tarahumara tapa ati lepa bọọlu onigi fun awọn ijinna ti o le kọja 60 km. Idogba abo ti rajipari ni rowena, ninu eyiti awọn obinrin nṣere pẹlu awọn afikọti ti o sopọ.

Tutugúri jẹ ijó rarámuri nipasẹ ọna idupẹ, lati yago fun awọn aburu ati yago fun awọn aisan ati awọn ifasẹyin.

Ohun mimu ayẹyẹ ati ti awujọ ti Tarahumara jẹ tesguino, iru ọti ọti kan.

18. Awọn ọjọ

Awọn eniyan Mayo ti Ilu Mexico wa ni afonifoji Mayo (Sonora) ati afonifoji Fuerte (Sinaloa), ni agbegbe etikun kan laarin awọn odo Mayo ati Fuerte.

Orukọ naa "May" tumọ si "awọn eniyan ti eti okun" ati pe olugbe naa jẹ ẹgbẹrun mẹtta eniyan abinibi.

Gẹgẹ bi pẹlu awọn ẹgbẹ miiran, orukọ ti wọn ti fi lelẹ fun ilu kii ṣe eyi ti awọn ọmọ abinibi fẹ lati lo. Awọn Mays pe ara wọn ni "yoremes", eyiti o tumọ si, "awọn eniyan ti o bọwọ fun aṣa."

Ede wọn ni Yorem Nokki, ti orisun Uto-Aztec, ti o jọra pupọ si Yaqui, ti a mọ ni orilẹ-ede bi ede abinibi.

Awọn ajọdun akọkọ rẹ ni Yiya ati Ọsẹ Mimọ, eyiti a ṣe pẹlu gbogbo awọn iṣẹlẹ ti o wa ni ayika Ifẹ ti Kristi.

Awọn eniyan Yoreme ni asia ti a ṣe apẹrẹ nipasẹ ọdọmọkunrin abinibi ti orukọ rẹ ko mọ, eyiti o ni agbọnrin dudu ni ipo ti n fo ti awọn irawọ yika yika lori ọsan.

Awọn aṣa ati awọn aṣa ti Awọn Mays

Ọkan ninu awọn arosọ Mayan sọ pe Ọlọrun ṣẹda wura fun awọn Yoris ati ṣiṣẹ fun awọn Yoremes.

Awọn ijó ti awọn eniyan May ṣe aṣoju awọn ẹranko ati awọn irubọ wọn lati fun ni ẹmi si eniyan. Wọn jẹ awọn asọtẹlẹ nipa eniyan ominira ni iseda.

Oogun ibilẹ rẹ da lori ilana ti awọn oogun abayọra nipasẹ awọn oniwosan ati lilo awọn ọta, ni adalu idan pẹlu igbagbọ Kristiẹni.

19. Zoques

Awọn eniyan Zoque n gbe ni awọn agbegbe 3 ti ipinlẹ Chiapas (Sierra, Central Depression, ati Vertiente del Golfo) ati ni awọn apakan Oaxaca ati Tabasco. Awọn olugbe rẹ ni iye si awọn eniyan abinibi 87,000, ti a gbagbọ pe ọmọ-ọmọ Olmecs ti o ṣilọ si Chiapas ati Oaxaca. Awọn asegun ti Ilu Sipeni bori wọn ninu awọn akopọ wọn ati fi wọn pa awọn arun wọn run.

Ede Zoque jẹ ti ẹbi ede Mixe-Zoquean. Fokabulari ati intonation yatọ diẹ ni ibamu si agbegbe ati agbegbe. Igbesi aye wọn jẹ iṣẹ-ogbin ati igbega awọn elede ati adie. Awọn irugbin akọkọ ni agbado, awọn ewa, ata ata, elegede, koko, kọfi, ogede, ata, mamey ati guava.

Awọn zoques ṣepọ oorun pẹlu Jesu Kristi. Wọn jẹ ohun asan pupọ ati nigbati wọn ba ṣubu si ilẹ wọn gba pe nitori “olohun ilẹ” fẹ lati gba ẹmi wọn.

Imọran Kristiẹni ti eṣu jẹ idapo nipasẹ awọn Zoques si ọpọlọpọ awọn ẹranko ti o ni ẹmi ẹmi.

Awọn aṣa ati awọn aṣa ti awọn zoques

Cuentan con una variada y vistosa gama de artesanías que incluye alfarería, cestería, marquetería, mueblería y otros objetos de madera.

Una de sus expresiones artísticas más hermosas es la danza de la pesca de las sardinas, originaria de la localidad tabasqueña de Tapijulapa.

El platillo icónico de los zoques es el putzatzé, un caldo espeso a base de vísceras de res, maíz y chiles, popular en las fiestas del Rosario, la Candelaria y Santa Teresa.

20. Chontales de Tabasco

Son un pueblo nativo tabasqueño formado por 80 mil indígenas de origen maya, que viven en los municipios de Nacajuca, Centla, Jalpa de Méndez, Macuspana y Centro.

Los mexicas llamaban “chontal” (“extranjero”) a todos los demás pueblos, por lo que el nombre de la etnia proviene del náhuatl.

Los chontales de Tabasco se autodenominan “hombres verdaderos” (“yoko yinikob”) y “mujeres verdaderas” (“yoko ixikob”). Su idioma (yokot’an) se traduce como “la lengua verdadera”, uno de la familia mayense perteneciente a la sub-familia de lenguas cholanas, de la que forman parte también el chol y el chortí.

Los chontales de Tabasco son firmes creyentes de los duendes, a los que llaman “yumkap”, que significa, “dueño de la tierra”, “diablillos” que cautivan especialmente a los niños a los que hacen perder el camino y extraviarse.

Tradiciones y costumbres de los chontales de Tabasco

Con la evangelización cristiana durante la conquista y la época colonial muchos pueblos prehispánicos americanos fusionaron sus deidades con las principales figuras del cristianismo.

Para los chontales, Ix Bolom es una diosa prehispánica que vive en el centro del océano ejerciendo como dueña de los espíritus y de los animales. Con el sincretismo religioso, Ix Bolom fue asociada a la Virgen María.

Los chontales son muy aficionados al pozol, original y refrescante bebida prehispánica a base de cacao y maíz.

El tambor y el sombrero chontal son dos de las artesanías más apreciadas de este pueblo indígena mexicano.

21. Popolucas

Los 63 mil indígenas popolucas mexicanos habitan en el Istmo de Tehuantepec, entre los estados de Veracruz y Oaxaca. El término “popoluca” es confuso e incluso, peyorativo, ya que fue aplicado por los aztecas de modo parecido a la palabra “bárbaro” en Europa en tiempos de griegos y romanos.

Los popolucas hablan una lengua mixe-zoqueana y al igual que los mixes, provienen de los olmecas. Aunque comparten el idioma, estos indígenas no manifiestan una particular identidad étnica.

Se distinguen dos dialectos, el popoluca de Texistepec, también llamado zoque de Texistepec y el popoluca de Sayula de Alemán y Oluta.

Obtienen el sustento de los animales domésticos y de la agricultura cultivando maíz, calabaza, frijol, jitomate, piña, camote, chayote, café y frutas.

Su religión es una mezcla de creencias ancestrales. Creen en espíritus dañinos que viven en sitios específicos y pueden causar la muerte. Los brujos y los curanderos forman parte de la cotidianidad.

Tradiciones y costumbres de los popolucas

La mujer da a luz acuclillada con la ayuda de su marido y la partera. Son severos con los niños de mal comportamiento castigándolos al hacerlos respirar el humo de chiles quemados.

Sus principales artesanías son cerámicas, tejidos de palmas, faldas de algodón, canastas y cunas colgantes.

Las mujeres visten típicamente una blusa de manta de cuello redondo o cuadrado y una falda de abrigo. Los hombres llevan pantalón y camisa de muselina. Calzan huaraches o van descalzos.

22. Chatinos

Los más de 60 mil indígenas chatinos de México habitan en el suroeste de Oaxaca, cerca de la costa. Son muy próximos a los zapotecas en cultura y lengua.

El chatino o cha’cña es una lengua zapotecana de la familia otomangue de la que se distinguen varios dialectos, entre estos, chatino de Zenzontepec, chatino de Tataltepec y chatino del este.

El pueblo chatino se dedica a la agricultura de manera autónoma o como trabajadores en las plantaciones de café y otros rubros.

La mayoría de las comunidades chatinas cuentan con servicios públicos, incluyendo institutos educativos bilingües.

Su organización política se basa en cargos civiles y religiosos. La máxima autoridad es un consejo de ancianos y creen en el Santo Padre Dios, la Santa Madre Tierra, la Santa Abuela, la Santa Madre Luna y en los dioses del viento; también en el agua, la lluvia, el fuego y la montaña.

Tradiciones y costumbres de los chatinos

Una de sus celebraciones más importantes es la del Día de Muertos, cuando y según sus creencias, las almas de los fallecidos retornan a la vida.

Caramelos, frutas, moles, tamales, velas, cráneos y esqueletos, forman parte de la variopinta gama de cosas utilizadas en la festividad.

En la vestimenta de la mujer predominan las blusas multicolores bordadas con adornos de ganchillo y las faldas largas. Las piezas de los hombres son principalmente de algodón blanco.

La danza y la música son artes importantes en la cultura y forman parte de sus ceremonias. Los instrumentos musicales tradicionales son flautas, tambores y cascabeles.

23. Amuzgos

Los amuzgos integran un grupo étnico de 58 mil indígenas que viven en la zona montañosa de Guerrero y Oaxaca.

“Amuzgo” quiere decir “lugar donde hay dulces” y la lengua del mismo nombre es de origen otomangue. Un alto porcentaje de indígenas habla solo la lengua nativa, el resto es bilingüe.

Viven de la pesca, agricultura de subsistencia y de la elaboración de artesanías como cerámicas, tejidos y bordados. Son conocidos por sus complejos diseños artesanales en los que representan figuras geométricas y animales pequeños.

Practican ritos precolombinos relacionados con la siembra, el éxito de la cosecha y la protección de ríos, montañas, cuevas y otras formaciones naturales.

Las casas en los pueblos suelen ser rectangulares con paredes de adobe, mientras que en las aldeas son circulares con paredes de barro y techos de palma.

En las paredes cuelgan los utensilios de cocina y las herramientas de trabajo. Las comunidades más rurales carecen de electricidad, agua potable y servicios de drenaje.

Tradiciones y costumbres de los amuzgos

Las expresiones musicales varían de un enclave a otro, destacando el sonecillo de tierra caliente, el fandango y el pan de jarabe.

Entre las danzas sobresalen los tlacololeros, los viejitos, los tecuanes, los manueles y los doce pares de Francia.

Las mujeres visten huipiles y faldas de percal decoradas con tiras de friso en colores brillantes y contrastantes, como turquesa sobre amarillo y rosa o verde sobre azul.

La base social de los amuzgos es la familia (nuclear y extendida). Es frecuente que la mano de la novia sea solicitada por un intermediario de prestigio. La edad usual de casamiento es de 17 y 15 años para varones y hembras, respetivamente.

24. Tojolabales

Hay unos 55 mil indígenas tojolabales en México que viven en Chiapas, cerca de la frontera con Guatemala. Su principal asentamiento es la ciudad de Comitán de Domínguez, donde constituyen la población mayoritaria.

Su lengua es mayense y “tojolabal” significa, “palabra que se escucha sin engaños” o “discurso recto”. Por tanto, los tojolabales se llaman a sí mismos “hombres de palabra recta”. Tienen varios discursos o maneras de comunicarse que incluyen el habla cotidiana, el silbido, el habla grande y la sagrada habla.

Su entorno natural es la Selva Lacandona que cuenta con fincas privadas en los valles fértiles, mientras que la mayoría de las aldeas indígenas se sitúan en áreas montañosas y rocosas de menor productividad agrícola. La escasez de tierras cultivables ha alimentado la conflictividad social en la zona.

Tradiciones y costumbres de los tojolabales

Uno de sus ritos fundamentales es el del equilibrio personal, en el que los individuos realizan un ceremonial privado con la ayuda de un hechicero para restaurar su armonía interior.

Tanto hombres como mujeres usan vestimentas de colores brillantes, aunque la ropa femenina es más vistosa y con mayor cantidad de accesorios.

La ropa occidental como las camisas con botones ya son frecuentes en la vestimenta, aunque muchos indígenas siguen rechazando el calzado y prefieren trabajar y andar descalzos.

La religión y las creencias son componentes importantes de la vida cotidiana de los tojolabales. Los hechiceros se especializan en dos campos: curación y brujería. Los curanderos prueban la sangre de la persona enferma para ver si la dolencia es una enfermedad corporal o un castigo de Dios.

25. Huicholes

Los huicholes o wixárikas son un pueblo nativo mexicano que habita en la Sierra Madre Occidental en el estado de Nayarit y áreas serranas de Jalisco, Zacatecas, San Luis Potosí y Durango.

El nombre “huichol” es la españolización de una voz náhuatl, mientras que el término “wixárika” es del idioma nativo que significa “la gente”.

El idioma de los huicholes, llamado “wixaritari”, pertenece al grupo de lenguas uto-aztecas y está emparentado con el grupo nahua o aztecoide.

La religiosidad tradicional de los huicholes incluye el uso del peyote, un cactus alucinógeno que crece en esa parte de la sierra.

Su religión es una mezcla de creencias animistas y nativistas, con fuerte arraigo precolombino y relativamente poca influencia del catolicismo.

Tienen 4 deidades mayores: el maíz, el ciervo, el águila y el peyote, a las que consideran descendientes del sol.

Su principal centro religioso es el monte Quemado (San Luis Potosí) dividido en dos lados, uno para los hombres y otro para las mujeres.

Tradiciones y costumbres de los huicholes

El arte huichol es uno de los más famosos de México, especialmente por sus bellos cuadros de estambre. Los diseños huicholes son de fama mundial y tienen significados tanto culturales como religiosos.

Las mujeres huicholes visten un traje típico sencillo con una blusa corta color amapola, enaguas (manto floreado que cubre la cabeza) y collares de chaquira. Los hombres usan pantalón y camisa de manta blanca con bordados de algodón, capa y sombrero de palma con bolas de estambre o adornos de chaquira.

26. Tepehuanes

Los tepehuanes o tepehuanos son uno de los muchos pueblos indígenas de México que en su religión mezclan el cristianismo con elementos nativos prehispánicos.

Hay 2 grandes ramas de esta etnia de 38 mil indígenas; los tepehuanes del norte, que viven en Chihuahua y los del sur, asentados en Durango, Jalisco y Nayarit. Ambos grupos hablan una lengua muy parecida perteneciente a la familia lingüística uto-azteca.

Los del norte siguen con más apego las tradiciones cristianas, mientras que en todas las comunidades las figuras católicas (Dios, Jesús, la Virgen y el santoral) se mezclan con otros entes divinos como el espíritu de la montaña, el dios del ciervo y la estrella de la mañana.

En los dos pueblos, el chamán ejerce la función de guía espiritual dirigiendo los ritos sagrados y las fiestas religiosas.

La dieta de los tepehuanes se basa en la caza, pesca y agricultura. Cazan venados, armadillos y conejos; pescan bagres, truchas de río y camarones; y cosechan frijoles, maíz, papas y jitomates. De los animales domésticos obtienen leche, queso y huevos.

Tradiciones y costumbres de los tepehuanes

Los tepehuanes del norte construyen sus casas con ayuda de toda la comunidad, recibiendo solo la comida y las bebidas. Las tesguinadas son habituales en estos trabajos grupales.

Los tepehuanes del sur celebran a principios de octubre el festival del elote tierno, una ceremonia no cristiana para agradecer el éxito de la cosecha.

Visten usualmente ropa comercial y el traje típico en ocasiones especiales. La vestimenta tradicional de la mujer consta de falda, blusa y mandil de satén en piezas muy coloridas y decoradas con encajes y listones. También llevan un rebozo negro y calzan huaraches.

Los hombres usan calzón y camisa manga larga de tela de manta, pañuelo atado al cuello, sombrero de palma de ala ancha y huaraches.

27. Triquis

El pueblo triqui vive en el noroeste de Oaxaca, formando un atípico enclave cultural de 29 mil indígenas en medio de un amplio territorio mixteco. Su lengua pertenece a la familia mixtecana, que a su vez forma parte de la gran familia lingüística otomangue.

Se conocen 4 dialectos triquis hablados en los 4 asentamientos principales (San Juan Copala, San Martín Itunyoso, San Andrés Chicahuaxtla y Santo Domingo del Estado).

Fueron evangelizados por los dominicos y son esencialmente católicos, aunque conservan tradiciones religiosas no cristianas como la veneración de la naturaleza, los astros y los fenómenos astronómicos.

Festejan a los santos católicos patronos que generalmente le dan nombre a las localidades, así como el Carnaval cuando exhiben sus danzas típicas.

Una fiesta pagana que está siendo rescatada en Santo Domingo del Estado es la del Dios Rayo, celebrada el 25 de abril en la Cueva del Rayo donde creen que vive la deidad.

Tradiciones y costumbres de los triquis

Uno de los principales símbolos de la cultura triqui son los huipiles rojos tejidos con gran destreza por las indígenas, actividad enseñada a las niñas desde corta edad. Otras artesanías son alfarería, sombreros, petates y tenates.

La pieza de vestir infaltable en la mujer triqui es su huipil rojo hecho en telar de cintura. La música triqui es ejecutada con guitarra y violín, aunque en San Juan Copala incorporan tambor y un instrumento de viento parecido a una flauta de pan.

28. Coras

Los coras son 25 mil indígenas mexicanos concentrados en el municipio El Nayar, al este de Nayarit, aunque también hay comunidades en Jalisco. Se autodenominan “nayeeri”, voz de la que proviene el nombre del estado. Hablan el idioma nayeri emparentado con el huichol y de forma lejana con el náhuatl.

Es común que entre sí se comuniquen en su lengua, aunque también emplean un dialecto formado por nayeri, español moderno y español antiguo. Su religión mezcla cristianismo con creencias prehispánicas. Tayau representa al sol, que a mediodía se sienta en una silla de oro a fumar su pipa, cuyo humo son las nubes.

Viven de la agricultura y de la crianza de animales. Los rubros más sembrados son maíz, frijol, melón, calabaza, sandía, cacahuate, caña de azúcar, pepino, jitomates, chiles y nabo mexicano (jícama). Crían vacas, ovejas, cabras, puercos, caballos, mulas y aves de corral.

Tradiciones y costumbres de los coras

Mantienen una relación estrecha con la naturaleza y consideran que su territorio, de cerca de 120 mil hectáreas, es sagrado. Varias de sus fiestas persiguen que los dioses, espíritus, animales y plantas, renazcan y renueven el ciclo vital.

Producen algunas artesanías como morrales de lana, fibras sintéticas y algodón, sombreros de yute y huaraches de cuero con suelas de neumáticos.

La vestimenta es muy sencilla. Las mujeres usan falda y blusa, mientras que los hombres visten calzón de manta, camisa, sombrero y huaraches.

29. Etnia Mam

Los mames son un pueblo indígena de origen maya que habita en Chiapas y Guatemala. En México, su población asciende a 24 mil indígenas que durante la época prehispánica formaron un señorío de límites y organización no precisada, que tuvo a Zaculeu, en el altiplano occidental de Guatemala, como capital.

Opusieron gran resistencia a los conquistadores españoles, aunque finalmente fueron sitiados y doblegados por Gonzalo de Alvarado. Hablan la lengua mam, de entronque maya, el tercero más usado actualmente entre los idiomas de familia maya, ya que es hablado por 500 mil indígenas guatemaltecos.

Su religión incluye elementos cristianos y creencias ancestrales. Celebran a sus santos católicos y realizan ceremonias como la de la lluvia.

La principal figura sacerdotal es el chiman (abuelo) que ejerce de intermediario entre la población seglar y el mundo sobrenatural. Son sacerdotes y adivinos, pero no brujos.

Tradiciones y costumbres de los mames

La mayor parte de la población activa trabaja en la crianza de animales domésticos y en la agricultura, sembrando y cosechando maíz, frijol, chilacayote y papas.

Otras ocupaciones importantes son los músicos marimbistas que animan el consumo de licor en los estancos, los mueleros (extractores de muelas), los rezadores y los castradores de animales.

Las mujeres visten una blusa llamada costurina o una camisa de manga corta. Los vestidos elegantes suelen ser de color amarillo con franjas rojas. El traje típico masculino es calzón de manta, camisa, faja y pañuelo rojo, sombrero de palma y huaraches.

30. Yaquis

Son indígenas de Sonora que se asentaron en las riberas del río Yaqui. Actualmente suman unos 23 mil que viven en su zona tradicional y formando colonias en las ciudades sonorenses.

La Matanza, Sarmiento y El Coloso, son asentamientos de la ciudad de Hermosillo conocidos como los “barrios yaquis”.

Hablan la lengua yaqui o yoem noki, de la familia uto-azteca, tan parecida al idioma mayo que tienen un 90 % de mutua inteligibilidad.

Sus escuelas primarias y secundarias son bilingües (yaqui/español). Crían ganado, pescan (especialmente en Puerto Lobos) y cultivan la tierra, principalmente trigo, soya, alfalfa, cártamo, hortalizas y forrajes.

Fueron evangelizados por los jesuitas y son esencialmente católicos, realizando sus ritos en latín. Su principal festividad religiosa es la Cuaresma en la que escenifican la Pasión de Cristo incluyendo a intérpretes que encarnan a Cristo, Poncio Pilatos, los fariseos y los romanos, representación con música de flautas y tambores.

Tradiciones y costumbres de los yaquis

Las danzas forman parte de las tradiciones más antiguas del pueblo yaqui. En la danza de la pascola tres hombres bailan con el torso descubierto mientras suenan unos cascarones de orugas secas sujetos a sus piernas. El baile es acompañado con música de arpa, violín e instrumentos de percusión.

La danza del venado es una representación de la cacería del animal acompañada con música de arpa y violín. La danza de pajkolas usualmente precede a la del venado y su música se ejecuta con tambor y una flauta típica yaqui.

Pueblos indígenas de México mapa

Características de los pueblos indígenas de México

En México hay 56 grupos étnicos que agrupan una población de aproximadamente 15 millones de indígenas.

La diversificación lingüística es una de las características más notorias de los amerindios mexicanos, distinguiéndose más de 100 lenguas, aunque este número varía con los criterios de clasificación utilizados.

Parte importante de esta población son los pueblos indígenas mayas, herederos de una de las civilizaciones nativas americanas más fascinantes.

Pueblos indígenas mexicanos

Pueblos indígenas definición: son los que presentan una identidad étnica basada en su origen, historia, lengua, cultura, instituciones y tradiciones. Pueden ser definidos como pueblos autóctonos que provienen de las sociedades originales de un país o territorio.

Pueblos indígenas de México pdf: el siguiente documento pdf, obra de Federico Navarrete Linares, editada por la Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas, contiene valiosa información sobre la historia y actualidad de los pueblos indígenas mexicanos.

Esperamos que te haya gustado este artículo sobre los pueblos indígenas de México. Te invitamos a compartirlo con tus amigas y amigos de las redes sociales.

Pin
Send
Share
Send

Fidio: Social Investment with a Plus in Latin America (Le 2024).